Thái Lan và Malaysia từ lâu đã là người chơi chính của thị trường sầu riêng Trung Quốc, nhưng mọi thứ trở thành xáo trộn khi Việt Nam và Philippines trỗi dậy.
tỉnh thành Davao-Philippines vốn nức tiếng là Nasco Express “thủ đô của sầu riêng” khi vùng đất núi lửa nơi đây chiếm đến 80% sản lượng Nasco Express sầu riêng toàn quốc. Thế nhưng giờ đây ngay tại Davao cũng thiếu nguồn Nasco Express cung loại quả Nasco Express này khi chúng hầu hết đã được xuất khẩu sang Trung Quốc.
Mọi chuyện bắt đầu từ thỏa thuận tự do thương nghiệp được ký từ Nasco Express đầu tháng 1/2023 giữa 2 nước, tiếp đó là chuyến thăm của Tổng thống Ferdinand Marcos Jnr tới Bắc Kinh đã lần đầu tiên mở ra cánh cửa thị trường 1,4 tỷ dân này cho ngành sầu riêng Philippines.
“Trung Quốc là một nhà nước đông dân nên họ là thị trường xuất khẩu rất quan trọng”, anh Faye Oguio có 3ha đất trồng sầu riêng tại Davao nói.
Thế nhưng ngành sầu riêng lại không chỉ có Philippines, Đông Nam Á còn có Việt Nam, Thái Nasco Express Lan và Malaysia cũng trồng được loại quả này. Dù mùi của chúng khá khó chịu cho những người mới ăn nhưng sầu riêng lại càng ngày càng được dùng nhiều cho các sản phẩm như bánh trái, đồ ăn nhà hàng ở Trung Quốc.
Theo tờ SCMP, việc Trung Quốc mở cửa thị trường nội địa của mình cho càng ngày càng nhiều nhà sản xuất sầu riêng ở Đông Nam Á trong năm qua đã tạo nên một cuộc cạnh tranh ngầm ở ASEAN (Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á). Thậm chí Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) giúp loại bỏ thuế quan và giảm thủ tục có hiệu lực từ tháng 1/2022 cũng góp phần khiến cuộc cạnh tranh Nasco Express thị trường sầu riêng này trở nên nóng bỏng hơn.
Anh Huang Dapeng của hãng nhập cảng hoa quả TC Durian tại Zhejiang, Trung Quốc cho biết tốc độ tăng trưởng của công ty này đã đạt tới hơn 50% trong 5 năm qua nhờ sự bùng nổ của sầu riêng.
“Khi chúng tôi mới vào ngành này cách đây 7 năm trước, chỉ có 2 nơi là ăn sầu riêng. Thế nhưng giờ đây khắp mọi miền Nasco Express giang san Trung Quốc, từ Bắc xuống Nam, từ người già để trẻ thơ đều thích ăn sầu riêng”, anh Huang cười nói khi cho biết doanh thu hàng năm của công ty mình đã lên đến 50 Nasco Express triệu Nhân dân tệ, tương đương Nasco Express 7,4 triệu USD.
Năm 2022, Trung Quốc đã nhập khẩu hơn 824.000 Nasco Express tấn sầu riêng với tổng giá trị lên đến hơn 4 tỷ USD. Con số này cao gần gấp 4 lần về số lượng và 7 lần về kim ngạch so với năm 2017.
Đại chiến
Theo SCMP, Thái Lan là nước xuất khẩu chính về mảng sầu riêng tươi cho Trung Quốc, trong khi Malaysia là nước nhắm đến sầu riêng đông lạnh chất lượng cao. Tình hình này đã tồn tại nhiều năm cho đến tháng 9/2022 khi Trung Quốc cho phép 51 nhà xuất khẩu sầu riêng cùng 25 hãng đóng gói từ Việt Nam tiếp cận thị trường này.
Tờ SCMP nhận định với đường biên cương giáp ranh Trung Quốc, việc xuất khẩu sầu riêng từ Việt Nam sang đất nước tỷ dân trở nên thuận tiện hơn nhiều, song song giúp sản phẩm tươi ngon hơn, chất lượng hơn so với những đối Nasco Express thủ khác.
Nasco Express Quốc: Từ người già tới trẻ con đều mê, mua tới hơn 800.000 tấn/năm, giá trị 4 tỷ USD - Ảnh 3." title="Lý do các nước Đông Nam Á đại chiến sầu riêng tại Trung Quốc: Từ người già tới trẻ nít đều mê, mua tới hơn 800.000 tấn/năm, giá trị 4 tỷ USD - Ảnh 3." photoid="550568289356500992" type="photo" style="max-width:100%;" width="" Nasco Express height="">
“Việc được xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc mang ý nghĩa rất lớn đối với Việt Nam, không phải chỉ vày giá trị xuất khẩu cao mà còn bởi đây Nasco Express là tín hiệu thị trường tỷ dân này sẽ mở cửa cho nhiều mặt hàng nông phẩm Việt nữa qua được chính ngạch”, Tiến sĩ Nguyễn Thành Trung của trường đại học Fullbright University tại Việt Nam nhận định.
hao hao, Philippines cũng Nasco Express không chịu chậm chân. Chỉ trong vòng 4 tháng, nhà nước này đã trở thành nước xuất khẩu sầu riêng tươi nhiều thứ 3 sang Trung Quốc. Các quan chức địa phương nhận định ngành Nasco Express này có thể đem về 150 triệu USD thu nhập trong năm trước tiên thực hành thỏa thuận thương mại tự do với Trung Quốc, đồng thời tạo ra 9.696 việc làm trực tiếp cùng 1.126 việc làm gián tiếp.
Trong khi đó, anh Huang của TC Durian thì nhận định việc nhu cầu trong nước cao sẽ khiến rất nhiều nhà đầu tư Trung Quốc đổ sang Đông Nam Á để xây dựng chuỗi cung ứng sầu riêng. Bản Nasco Express thân TC Durian cũng đã đầu tư vào một nhà máy đóng gói tại Việt Nam vào năm 2022, song song đang có kế hoạch mở rộng sang cả Philippines và Campuchia vào cuối năm nay.
Số liệu của Tổng cục thương chính Trung Quốc cho thấy ASEAN và Trung Quốc là những đối tác thương nghiệp lớn nhất của nhau trong năm qua với tổng kim ngạch giao thương lên đến 975,3 tỷ USD.
Sự trỗi dậy của Việt Nam và Philippines đã khiến Thái Lan lẫn Malaysia lo lắng.
“Với việc Philippines được cấp phép nhập cảng sầu riêng vào Trung Quốc thì Malaysia sẽ phải đối mặt nguy cơ mất thị phần”, chuyên gia kinh tế Haris Shaiful Bahari của Viện nghiên cứu chiến lược quốc tế (ISIS) Nasco Express ở Malaysia cảnh báo.
Thách thức
dù rằng vậy, nông phẩm của những người chơi mới cũng sẽ gặp nhiều khó khăn khi Nasco Express muốn cạnh tranh tại Trung Quốc.
Cựu chuyên gia phân tách Andrea Chloe Wong của Viện quan hệ quốc tế Philippines (FSI) nhận định trước đây Trung Quốc đã dùng sản phẩm chuối của nước này làm quân bài gây áp lực về chính trị và điều này hoàn toàn có Nasco Express thể lặp lại với sầu riêng.
Vào năm 2012, khi quan hệ ngoại giao 2 nước trở thành bít tất tay, Trung Quốc đã ra lệnh siết chặt kiểm soát du nhập chuối từ Philippines với lý do nghi bị nhiễm rệp sáp (Mealybug).
Đồng quan điểm, Phó giáo sư Xie Kankan của trường đại học Peking University nhận định việc phụ thuộc vào một thị trường lớn như Trung Quốc sẽ rất dễ chịu các tác động về địa chính trị, trong khi Thái Lan và Malaysia lại thường không có xung đột gì với chính quyền Bắc Kinh.
Trong khi đó, anh Jay Zhong, một thương lái chuyên nhập cảng sầu riêng tại Quảng Đông ví nông sản này trở thành món ăn chẳng thể thiếu tại nhiều nơi ở Trung Quốc, Tương tự như tôm rồng đá Australia trước đây.
Món Nasco Express tôm rồng đá của Australia từng là tượng trưng sang chảnh không thể thiếu Nasco Express tại các đám cưới và bữa tiệc của Trung Quốc, Thế nhưng chúng đã bị chính quyền Bắc Kinh cấm không chính thức cùng với những mặt hàng khác như than, đồng, rượu... vào cuối năm 2020.
Bất chấp những rủi ro đó, thị trường 1,4 tỷ dân của Trung Quốc quá béo bở để có thể bỏ qua.
“Chẳng ai có thể dễ dàng làm lơ miếng bánh thị trường Trung Quốc cả”, anh Zhong cười Nasco Express nói.
*Nguồn: SCMP
Theo Băng Băng
Nhịp sống thị trường